Endüstri 4.0 İmalat Anlatısını Dünya Turuyla Keşfetmek
Küresel imalat, dördüncü büyük yeniden icat evresinden geçiyor. Endüstri 4.0, tedarik zincirlerini yönetmek, karar verme sürecini sistematik hale getirmek ve fiziksel süreçleri gerçek zamanlı olarak yeniden tasarlamak için, itici gücünü akıllı fabrikaların ve yeni teknolojilerin oluşturduğu imalatın baştan sona dönüştüğü yepyeni bir dönem başlattı. Veya öyle olduğunu söylüyorlar.
Önde gelen bir danışmanlık şirketinin danışmanlarından Dom Mirabile için Endüstri 4.0, üreticiler arasındaki dijitalleşme eğilimini anlatmak üzere uygun bir kısaltma olsa da aynı zamanda aşırı basitleştirmeye davetiye çıkarıyor.
Mirabile, “Dördüncü Sanayi Devriminin çevresindeki birçok anlatı, insanların bu üstel teknolojileri benimsemesi durumunda, üretkenlikte ve tümleşik tedarik zincirlerinde muazzam sıçramalar yapacağımızı ortaya koyuyor,” diyor ve ekliyor: “Her şey, imalatçıların yeni teknolojiyi benimsemesini sağlamaya bağlı.”
Ancak Mirabile’ye göre Endüstri 4.0, insanları hedefe yönelten bir anlatıyı temsil ediyor. “Bunlar sermaye yoğun işletmeler. Genellikle pek hızlı değişmezler. Maliyet ve üretim hedeflerine odaklanırlar ve yenilik yapmaları gerçekten zor olabilir. Yani, ‘büyük yatırım yap ya da geride kal’ şeklindeki Endüstri 4.0 anlatısı her zaman karşılık bulmayacak.”
Kahramanın Yolculuğu
Yirmi altı yaşında ve kariyerinin henüz başlarında olan Mirabile, bu tek zihin haritasına ihtiyatla yaklaşıyor. “Bu, orijinal malzeme imalatçılarını, küçük tedarikçileri, kamu sektörü özel sektör ortaklıklarını, politika belirleyicilerini ve çözüm sağlayıcılarını kapsayan devasa bir sistem. İşte ben bu ekosistemi mümkün olduğunca kendi gözlerimle görmek istedim.”
Ve gördü de. Mirabile şirketinden izin aldı, birkaç temel eşyasını bir sırt çantasına doldurdu ve dört ay sürecek bir yolculuğa çıktı. Dünyayı bir ucundan diğerine gezerken, 21 ülkenin, aralarında Pittsburgh, Shenzhen ve Hamburg’un da olduğu 35’ten fazla şehrinde, 50’den fazla imalatçıyı ziyaret etti. Rusya’nın Vladivostok şehrinden Moskova’ya kadar yedi gün süren Trans Sibirya demiryolu hattı da dahil olmak üzere, karayolu ve demiryoluyla seyahat etti.
“Çin’de küçücük elektronik imalat tesislerini gezdim, Kore’de, muhtemelen gezegendeki en büyük ölçekli imalatın gerçekleştirildiği tersaneleri ve bu iki ucun arasında, Vietnam’da konfeksiyonu, ABD’de jet uçaklarını, Tayland’da sanayi bileşenlerini ve Almanya’da arabaları gördüm.” Bu liste uzayıp gidiyor.
Bu süreç, Joseph Campbell sayesinde tanınan ve Mirabile için esin kaynağı olan seyahat için bir arketip, bir tür profesyonel “kahramanın yolculuğu”na dönüştü. “Birkaç yıllık iş deneyimi sahibiydim ve ABD’de birbirinden farklı birçok imalat şeklini görme şansım olmuştu,” diyor Mirabile. “Dördüncü Sanayi Devrimiyle ilgili abartılı beklentileri kafamda bir yere oturtamıyordum ve işlevsel gerçekleri yerinde görme ihtiyacı hissettim.”
Kültürel Gerçekleri Anlamak
Mirabile, işletme verimliliği, süreç kontrolü ve kurumsal teşkilat yapılarına odaklanan Amerikan imalat sisteminin içinde yetişmişti. “Başka yerlere gittiğinizde, oraların her zaman aynı prensiplere göre tasarlanmadığını fark ediyorsunuz.”
Düşük ücretli veya yeni sanayileşmiş ülkelerdeki çalışma şekillerinde ciddi farklılıklar görmüş olsa da bu farklılığı sadece iş gücü maliyetlerine bağlayabileceği konusunda tereddüt duyuyor.
“Bu ülkelerdeki birçok kuruluşun farklı yol gösterici ilkeleri var, bu yüzden farklı bir şekilde çalışmaya ve yenilik yapmaya eğilim gösteriyorlar,” diyor Mirabile. “Güneydoğu Asya’ya gittiğinizde, işçilerin birçoğunun iş yerinde, devletin finanse ettiği veya çalışanların sahip olduğu yatakhanelerde yaşadıklarına şahit olursunuz. Fabrikalar onların sadece iş yerleri değil, çoğunlukla mahalleleri ve evleridir. Fabrika geçimlerini sağlayan bir kurumdur. Bunun, çalışmayı nasıl değiştirdiğini ve çalışanlar arasında nasıl bir bağ kurduğunu tahmin edebilirsiniz.”
Sınırlı kaynaklara sahip küçük imalatçıların yaratıcılığı, örneğin işleme takımlarında, dikkate değerdi. “Bir üretici, tüm ekipmanını ikinci el alıp kesip biçerek tam ihtiyacı olan şekle getirmişti.” Mirabile’ye göre bu kişiler profesyonel mühendis değildi: “Ekipmanları kurcalayarak kendilerine uygun hale getirmenin bir yolunu buldular.” Bu, dünya genelinde imalatçıların yaratıcılığının ve becerisinin sadece bir örneğiydi.
Güneydoğu Asya’da çoğu imalatçı, değer zincirinde, düşük değerli imalattan yukarılara çıkmaya odaklanır. Pek çok imalatçı, artık çok uluslu markalara ürün tedarik etmekle yetinmeyip, kendi markalarını yaratarak doğrudan satışa yöneliyor. Mirabile şöyle diyor: “İmalatın büyük bir kısmını dış kaynak yoluyla Güneydoğu Asya’da yaptıran küresel markalar, sahip oldukları imalat kabiliyetini ve teknik bilgileri buralardaki şirketlere vermiş durumda. Bu tedarikçiler, kendilerine sunulan bu bilgileri kullanarak kendi markalarını geliştiriyorlar.”
Mirabile, işçilik maliyetinin benzer düzeyde yüksek olduğu Avrupa’nın ABD’yle pek çok ortak noktasının olduğunu tespit etmiş. Bununla birlikte, Avrupa’daki işçi politikaları aradaki önemli farklardan biri. “Bu politikalar uzun süreden beri, iş yerinde doğru insan-makine ayrımını tasarlamaya çalışıyor; ve istihdamı korurken, otomasyonu sürece dahil etmenin yollarını arıyor,” diyor Mirable.
“İnsan merkezli fabrikalar” Japonya’yı diğer ülkelerden farklı kılıyor. Ülkede toplu işten çıkarmalar yok denecek kadar az; ve otomasyon, işçilerin yerini almaktansa, onların verimini artırmaya odaklanıyor.
İmalatta Yeni Yaklaşımlar
Yolculuğu sırasında endüstrinin geleneksel mantığının bir kısmını eleştirel olarak yeniden düşünme fırsatı bulan Mirabile, aşağıdaki kavramlara yeni bir yaklaşım getiriyor:
1. Yenilik Mekanizmaları. İmalattaki yenilik sürecinin değiştiği görülüyor. Mirabile, tasarım ve imalat uzmanlığını dış kaynakla temin etmek üzere, geliştirilmiş “birlikte yaratım platformları”nın yükselişte olduğunu belirtiyor. Mirabile, “Diğerleri, en son teknolojilere test ortamları yaratması için yeni girişimler kuruyor veya bunlarla ortaklık yapıyor,” diyor ve ekliyor, “Üretim zemininde yeniliği teşvik etmek için yeni taktikler geliştiriyorlar.”
2. Yetenek Modelleri. İmalatta yetenek konusunun, eğitim ve yeni beceri edinmenin ötesine geçmesi gerekiyor. Bazı öngörülü imalatçılar kendilerini, açık yetenek modelleri ve gerçekçi kariyer fırsatları sunacak şekilde değiştiriyor. Tayland’da bir imalatçı, talep üzerine evinden çalışan dağıtık ve oldukça kalifiye bir iş gücüyle çalışarak el çantaları üretiyor. Mirabile’ye göre, “Bu durum, imalatçının, iş gücünü talebe göre ayarlamasına ve bazı uzak yerleşim yerlerini istihdamla kalkındırmasına olanak tanıyor.”
3. Dijital Platformlar. Mirabile: “Dijitalleşme konusu bu kadar revaçtayken, imalatın temel sistemlerini yeniden düşünenleri bulmaya çalıştım.” Çin, yüksek teknoloji ve tümleşik değer zincirlerine büyük miktarda yatırım yaparak akıllı fabrikalar kuruyor ve hammadde tedarikçilerini imalatçılarla, tasarımcılarla ve müşterilerle buluşturuyor. “Bu konuda öncülük edenler, Çinli büyük orijinal malzeme imalatçıları değil, teknoloji devleri,” diyor Mirable. “Teknoloji devleri, kusursuz şekilde tümleşik bir değer zinciri yaratmak için, herkesi kendi ‘endüstriyel bulut platformları’na dahil etmeye çalışıyorlar.
4. Yatırım Taktikleri.Önde gelen imalatçılar, sermayeye erişim ve sermayeyi kullanma biçimleri konusunda yaratıcı hale geliyorlar. Mirabile’ye göre bunlardan bazıları, tedarikçilerle ya da müşterilerle ortak yatırım yapıyorlar, mikro fabrikalar kurarak yeni üretim teknolojileri deniyorlar; veya imalat yeniliklerini Ar-Ge bütçelerine dahil ederek, tasarımın yeni üretim teknolojilerini teşvik eden bir rol üstlenmesini sağlıyorlar.
5. Akıllı Fabrikalar. Dijital ve fiziksel süreçleri sürekli olarak optimize eden dinamik sistemler, 4.0 için ideal olsa da bu vizyon Mirabile’nin karşılaştıklarının çok ötesinde. Yöneticilerin, akıllı sistemlere geçmenin ön koşulu olan esnekliğe odaklanması gerekiyor. Mirabile, konu hakkında şunları söylüyor: “Esneklikte zirveye ulaşmak için, hava kanallarının ve kilit açma ekipmanının sökülüp atıldığı fabrikalar gördüm. Üretim hatlarının uzunluğunu talebe göre değiştirebilmekle başlayıp, ardından kapalı çevrim otomasyona geçiyorlar.”
Genel olarak Mirabile’yi en çok etkileyen, sadece son teknolojiyi edinerek değil, bütüncül bir yaklaşım benimseyerek kendilerini dönüştürmeyi başaran şirketler oldu. Mirabile şunları söylüyor: “‘Tüketici ürünleri ya da sanayi veya sağlık şirketiydik; ancak artık, bir teknoloji şirketiyiz’ demek çok revaçta. Şirketlerin birçoğu kendilerini, bu teknolog gözüyle yeniden tasavvur etmeye çalışıyor. Ancak bunu gerçekten iyi yapanlar, değer odaklı şirketler. Müşterilere hizmet etme, sürdürülebilirlik veya ürün tasarımı konusundaki idealizmleriyle, yenilik süreçlerine güç veriyorlar. Bu, yalnızca yeni teknolojinin benimsenmesini değil, aynı zamanda yetenek, yatırım taktikleri, örgütlenme ilkeleri, vs. gibi diğer şeylerin de yeniden düşünülmesini gerektiriyor.”
Bu yolculuk, Endüstri 4.0’ın vadettiklerinin, yeni teknolojinin basit ayrıntılarından çok daha fazlası olduğunu gösterdi.