Jet Yakıtınız Nedir? Mühendis Olarak Motivasyonunuzu Korumak

Her gün yataktan kalkıp ofise gitmenizi sağlayan şey nedir? Sizi geç saatlere kadar çalışıp işinizi bitirmek için motive eden nedir? İş yerinde size ne enerji verir? Kısacası, jet yakıtınız nedir?

Başta mühendisler olmak üzere, insanları motive eden şeylere hayranlık duyuyorum. Bu sıradan bir meraktan fazlası. Bir lider olarak, ekibimi motive eden şeyin ne olduğunu anlamak işimin bir parçası. Autodesk’in yetenekli ve azimli çalışanlarının çeşitliliğini hesaba katarsak, burada keşfedilmeyi bekleyen verimli bir alan var.

Kesin olan şey şu: Motivasyon kişiden kişiye, sektörden sektöre değişiyor. Örneğin, bazı çalışanlar özel dikkat gerektiren işleri seviyor. Yöneticinizin bir müşteriye işinizi anlattığını ya da önemli etkinliklerde işinizden bahsettiğini duymak heyecan verici bir şey. Ancak takdir edilen her projeye karşın, onlarca projeden hiç bahsedilmiyor. Yaptığınız işin izleyici önünde takdir edilmesini duymak için uzun bir süre bekleyebilirsiniz; bu yüzden, sizi motive eden birincil şey bu olamaz. Jet yakıtını başka yerde arayıp bulmak gerekiyor.

Motivasyon Bilimi

Geçmişte, iş liderleri motivasyona, artık miadını doldurmuş olan maddi ödül ve cezalandırma ya da “sopanın ucuna asılı havuç” modelini kullanarak yaklaşıyorlardı. Kırk yıl boyunca yapılan sağlam araştırmalar gösteriyor ki, maddi ödüller çoğu görev için, özellikle de yaratıcılık ve kavrayış gerektiren işler için, çalışanları motive etmiyor. Sopanın ucuna asılı havuç yaklaşımı, rutin ve yorucu işler için uygun olsa da çoğu iş manevi bir motivasyon gerektiriyor.

İş dünyasının bu bulgulara ayak uydurması yavaş olmuştur. Ancak Daniel Pink 2009 yılında Drive: Bizi Motive Eden Şeyle İlgili Şaşırtıcı Gerçek adlı kitabını yayımladı. Bu kitapta Pink, çağdaş psikolojinin, özellikle yaratıcı sorun çözücülere yönelik manevi motivasyon kaynaklarıyla ilgili olarak iş dünyasına neler öğretebileceğini anlatıyor. Pink üç önemli motivasyon kaynağını tanımlıyor: otonomi, kendi kendini yönetme isteği; uzmanlık, yeteneklerini geliştirme isteği; ve amaç, anlamlı ve önemli bir şey yapma arzusu.

Bu noktada Pink okuyucuları uyarıyor: Amaca değer vermeden yalnızca kâra odaklanan işletmelerin müşteri hizmetleri zayıf, çalışanları ise mutsuz.

Motivasyonunuzu Keşfetmek

Yani, beni ne motive ediyor? Kariyerim boyunca farklı motivasyonlarla çeşitli işler yapma fırsatı bulduğum için şanslıydım. İleri teknoloji alanında projeler de yönettim, bazılarının sıkıcı bulacağı projeler üzerinde de çalıştım. Ancak muazzam bir özerkliğe sahiptim ve milyonlarca müşteriyi etkiledim. Proje ne olursa olsun, daima muhteşem bir işim olduğunu hissettim ve elimden gelenin en iyisini yapmak için motive oldum.

Bugün hâlâ beni en çok motive eden şey, bir amacımın olması. Müşterilerin sayısı kaç olursa olsun, onların güvendiği bir şeye karşı sorumlu olmak, her zaman inanılmaz derecede heyecan verici olmuştur.

Sizi derinden motive eden şeyin ne olduğunu anlamak, sevdiğiniz işin ne olduğunu anlamanıza yardımcı olur. Manevi motivasyon kaynaklarınız, riskli yeni bir macera (Google Glass gibi) ya da çok büyük etkisi olan yaygın bir ürün (Google Search gibi) üzerinde çalışmak isteyip istemediğinize karar vermenizde size yardımcı olacaktır. Apple Watch mı, iPhone mu? Güneş enerjisiyle üretilen elektrik mi geleneksel yollarla üretilen elektrik mi? Bu konuda birçok örnek var ve yenilikler hem yeni hem de köklü kuruluşlarda gerçekleşiyor. 

Amaç Güdümlü Üç Kategori

Amaç güdümlü motivasyon kaynaklarını üç ayrı kategoriye ayırıyorum: yeni kapılar açmak, uyuşmazlığı ortadan kaldırmak ve kuruluş çapında iş birliği yapmak. İlk olarak, bazı çalışanları yenilikçi ürünler ve müşteriler için yeni fırsatlar yaratacak özellikler üzerinde çalışarak yeni kapılar açmak motive ediyor. Mobilitenin ve kullanım kolaylığının önündeki engelleri kaldıran yeni ürünler kullanarak, tamamen özgün girişimlerde bulunan müşteriler tanıyorum. Bu tür girişimcilerin yeni bir şeyler yaratmasına yardımcı olabilecek araçlar oluşturmak, meslektaşlarımın çoğu için bir ödül niteliğinde.

İkinci olarak, bazıları müşterilerin iş akışını düzene koyarak, uyuşmazlığı ortadan kaldırmaktan hoşlanıyor. İlk bakışta bu iş, yepyeni bir ürün yapmak kadar çekici görünmeyebilir; ancak bu projeler, müşteriler için ezber bozucu ve yeni bir araçtan çok daha önemli olabilirler. Ekip, daha hızlı çizim yapmanızı sağlayacak ya da bir görevi bitirmek için atılması gereken adımları azaltacak şekilde yazılımı iyileştirse de; bazı meslektaşlarım, müşteri deneyimini iyileştirmek için ürünün mümkün olan her türlü verimliliğini artıracak özellikler eklemekten hoşlanıyor.

Son olarak, bazı mühendisler, organizasyon çapında iş birliği yaparak, daha geniş bir ekibin parçası olarak çalıştıklarında motive oluyorlar. Çoğu proje tek bir ekiple başarılı olamıyor. Mühendisler zorlukların üstesinden gelmek için, finans, müşteri destek ve pazarlama çalışanlarıyla birlikte çalışabilirler. Bu çözümler genellikle müşterileri tek bir ürün özelliğinden çok daha fazla etkilediğinden, iş birliğiyle sağlanan başarının daha büyük etkisi olabiliyor.

Motivasyon kaynaklarını sınıflandırmanın ve değerlendirmenin sayısız yolu var. Kendi jet yakıtınızın ne olduğunu keşfettiğinizde, işiniz daha cazip hale geliyor. Peki, sizi harekete geçiren şey nedir? İşinizi yönetme özerkliği mi, özel yeteneklerde uzmanlaşmak mı, yoksa daha geniş bir şeyin parçası olma amacı mı? İş yerinizde ya da kariyeriniz boyunca bu sorunun cevabı nedir?

Hem kişisel hem de mesleki anlamda bu sorular beni büyülüyor. Motivasyonunuzun ne olduğunu mümkün olduğunca net bir şekilde anlamak, çekici bir kariyerin unsurlarından biridir. Motivasyon kaynağımı keşfetmek ve son derece motive olmuş meslektaşlarla çalışmak, işimi her zaman daha eğlenceli kıldı. İşimi külfet gibi görmememi sağladı. En zor engelleri aşmamı kolaylaştırdı ve ödülleri olduklarından büyük hâle getirdi.