Geri Değil, İleri Dönüştürün: Sürdürülebilir Gelecek İçin Neden Döngüsel Ekonomi Gerekiyor

İnsanların eşyaları sevdiği bir gerçek. Ne kadar eşyaları varsa o kadar iyi hissettiklerini düşünürler. Bu da, yalnızca birkaç on yıl geçip dünya nüfusu 10 milyara ulaştığında dünyada çok daha fazla insan ve çok daha fazla eşya olacağı anlamına geliyor.

Peki, insanlar gezegenimizi daha sürdürülebilir bir geleceğe hazırlamak için neler yapabilir? Çözümlerden biri, ürünlerin üretilip, kullanılıp sonra da atıldığı doğrusal ekonomiyi terk edip ürünlerin üretilip, kullanılıp sonra tekrar üretildiği ve kullanıldığı döngüsel ekonomiye geçmektir. Autodesk Vakfı'nın eski CEO'su ve Autodesk'in sürdürülebilirlikten sorumlu başkan yardımcısı Lynelle Cameron'ın döngüsel ekonomiyi benimseme, atıkları en aza indirmek için sadece geri dönüşüm yerine ileri dönüşümü teşvik etme ve kaynakları en iyi şekilde kullanma hakkındaki konuşmasını izleyin.

[Video deşifresi] 

Lynelle Cameron: İnsanların gitgide daha fazla şey satın aldığı bir dünyada yaşıyoruz. Bugün, bu konuyla ilgili ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Gelecekte ise bu bir sorun olmaktan çıkacak çünkü yeni şeyler almaya devam edeceğiz fakat her şey döngüsel ekonominin bir parçası olacak. Yani, yeni bir giysi aldığınızda bu eski bir kıyafetten üretilmiş olacak. Evinize yemek söylediğinizde, bir önceki gece yediğiniz yemeğin paketini vereceksiniz. Bunu öyle kapsamlı şekilde benimseyeceğiz ki tüketicilerin düşünmesi bile gerekmeyecek. En azından ben bunu umuyorum. 

Bir şeyi attığınızda bu şeyin nereye gittiğini düşündünüz mü? Çöpleriniz bir anda yok olmuyor. Sonu olan bir gezegende yaşıyoruz ve fikir de bu temel üzerine kurulu. Bu gezegende birkaç on yıl sonra 10 milyar insanın yaşayacağını göz önünde bulundurursak malzemeleri ve enerjiyi nasıl döngüsel bir şekilde kullanabileceğimizi tamamen yeniden düşünmemiz gerekiyor. 

Döngüsellik kavramı, her şeyi kapalı bir döngü içinde tutma fikridir. Plastik bir şişedeki su bittiğinde şişenin yeni bir yaşama sahip olması için geri dönüşüm kutusuna atılması gerektiğinin farkındayız. Döngüselliğin ilk aşaması bu ve oldukça önemli. 

Fakat döngüsellik bir adım daha ileri gidiyor. Yani, bir yazıcı tasarlarken pek çok farklı plastik türü kullanırsanız ve bunların hepsi birbirine yapıştırılmışsa, sonunda bunları ayırmak oldukça zorlaşır. Ve atık malzeme ya da geri dönüşümlü malzeme düşük kaliteli olur. 

Fakat yazıcıyı tasarlarken tek bir plastik kaynağı kullanır ve bu parçaları birbirine geçirirseniz, yazıcının ömrünün sonunda yeni ürünlere dönüştürebileceğiniz tamamen farklı malzemeler elde edebilirsiniz. 

Bence döngüsellikle ilgili yanlış kanılardan en yaygını, ileri dönüşüm fikrini benimsemeden ve ürünlerimize koyduğumuz malzemelerin ileri dönüştürülüp yeni bir üründe kullanılabileceğinden emin olmadan sadece geri dönüşümden ibaret olduğunu düşünmektir. 

Patagonia, döngüselliği tasarım sürecine yediren bir şirkettir. Ömrünün sonuna gelen tüm eşyalarınızı geri alıp bu eşyayı, eski bir tişörtü yeni bir tişörte döndürecek şekilde tasarlıyorlar. 

Bununla birlikte, ilk aşamada, el değmemiş malzeme kullanmamayı düşünüyor, yani, okyanuslardaki çöplere bakıp bunlardan sörf araçları yapmayı hedefliyorlar. Böylece döngüselliği gerçekten benimseyen şirket, bu konuda diğerlerine öncülük yapıyor. 

Peki, eşya üretme, ev inşa etme, tüm bir şehri tasarlama maliyetini nasıl azaltırız? Malzemeleri daha farklı değerlendirdiğimizde ekonomik avantajlara da sahip oluruz. Atık malzemelerden yeni şeyler yapabilirsek buradan harika bir ekonomik kazanç sağlarız. 

En nihayetinde döngüselliğin, enerjinin ve malzemelerin müşteriler için önemli olmasının nedeni maliyettir. Bu, tüm sektörlerdeki şirketler için işletmeye ve ekonomiye yön veren çok önemli bir amaç olacak. Bence insanlar bunun nedenini ve kurumsal bakımdan mantığını hızla anlayabilir. Fakat bunu yapmak, özünde karmaşıktır. 

A malzemesi ve B malzemesi arasında nasıl seçim yaparsınız? Malzeme tedarik zincirinin tamamını anlamanız gerekir. Bölgenizdeki atık malzemeleri ve geri dönüşüm işlemlerini anlamanız gerekir. 

İnsanlar isteksiz, çünkü bu zor bir iş. Bence değişmek üzere olan şey de bu; çünkü günümüzde teknoloji, yapay zeka ve makine öğrenimi ile kendimize bu karışıklığı anlamamızda yardım edecek zekaya sahibiz. Bugün, yazılımlar döngüselliğe olanak sağlıyor. Tasarım araçlarının tasarım iş ortaklarına dönüşmesi sayesinde daha iyi kararlar verebiliyoruz. 

Kendimi gerçekten şansli hissediyorum. Biliyorum ki, Dünyayı daha iyi bir yer yapmaya uğraşan bir şirket için çalişıyorum. Müşterilerimizin teknolojimizle neler yaptıklarını, döngüselliği hem küçük hem de aslında çok büyük bir şekilde nasıl benimsediklerini görebiliyorum. Ve günün sonunda evime gidip çocuklarımla günümü konuştuğumda kariyerimin daha iyi bir dünyaya dair görüşümüzle, benim görüşümle paralel olduğunu bilmek beni oldukça tatmin ediyor. Bu da bana büyük bir umut veriyor ve her gün devam etmemi sağlıyor.